Konstytucja 3 maja.
edutapia.pl
Konstytucja 3 maja, ustawa zasadnicza, która została uchwalona dokładnie 3 maja 1791 roku poprzez Sejm Czteroletni pod nazwą Ustawy rządowej, jest to pierwsza w Europie ustawa zasadnicza sformułowana na piśmie.
Zgodnie z ówczesnym modelem oświeceniowym władza państwowa została podzielona na ustawodawczą, oraz sądowniczą. Konstytucja wzmocniła znacznie władzę wykonawczą, wprowadziła zasadę dziedziczności, wprowadziła zasadę dziedziczności tronu, był zakaz konfederacyjny oraz prawa oporu. To Król stał na czele Straży Praw rady ministrów, która sprawowała władzę wykonawczą. Władzę ustawodawczą stanowił dwuizbowy sejm, który podejmował uchwały poprzez większość głosów, co oznaczało zniesienie liberum veto. Posłowie byli wybierani co dwa lata, ograniczono znacznie sejmiki a pośrednio także magnaterię.
Sądownictwo zostało zreformowane, łącząc sądy grodzkie, ziemskie i podkomorskie w kolegialne sądy ziemskie z sędziami wybieranymi również co dwa lata. Utrzymano podział społeczeństwa na stany, ograniczono jednak rygory owego podziału, przyznano szereg uprawnień dla mieszczan, jak na przykład możliwość nabywania dóbr ziemskich. W sprawie chłopów ustawa zapowiadała roztoczenie nad nimi opieki zdrowotnej.
Najnowsze komentarze